Tedarik Zincirinde Gelişmesi Beklenen Trendler ve Teknolojiler

Teknolojide yaşanan hızlı gelişmeler toplumun ihtiyaçlarını ve tüketimlerini de hızlandırmıştır. Bundan dolayı firmalar kendilerini çeşitli alanlarda geliştirmelilerdir. Örneğin; hız, esneklik, pazara yeni ürün sunma.

Dünyadaki bu değişime uyum sağlamak ve diğer firmalarla rekabet edebilmek için firmaların sundukları ürün-hizmetlerin baştan sona her aşamasında koordine bir yenilenme gerektirir.

Tedarik Zinciri Yönetimi, müşterilere yüksek kaliteli ve düşük maliyetli ürünler sunmayı amaçlar. Bu yeniliklerin eşzamanlı yürütülmesi için tedarik zincirinin her aşaması çok önemlidir.

Giderek daha rekabetçi bir hale gelen uluslararası pazarda fark yaratmak hatta yerinizi korumak için gelişen teknoloji ve yeniliklere uyum sağlamak gereklidir. İşte bu trendler ve teknolojiler şu şekildedir;

1. Dijitalleşme ve Veri Analitiği:   Veriler işletmelerin en temel unsurlarındandır. Karar alınması, planların yapılması gibi aşamaların temel ihtiyacıdır. Bu yüzden veri ve veri analitiği oldukça önemlidir. Verilerin uygun kullanılması ile stratejik kararlar alınır, operasyonlar optimize edilerek daha avantajlı sonuçlar doğurabilir.

   Birçok organizasyon veri analitiği, makine öğrenimi ve yapay zeka kullanarak tedarik zincirindeki tüm aşamalarda bu teknolojiden faydalanıyor.
   

2. IoT Internet of Things: IoT yani nesnelerin interneti, cihazların diğer nesnelerle sistemlerle bağlantı kurup veri paylaşımı yapmasıdır. Bunlar basit ev aletlerinden endüstriyel araçlara kadar çeşitlilik gösterebilir. Bu teknoloji bir çok avantaj sağlamaktadır. Cihazlara kolay erişim işlemleri hızlandırır. Yapay zeka ile birlikte endekslenen cihazlar insanların hayatlarını ve endüstriyel işlemleri kolaylaştırır.

   IoT, Endüstriyel IoT olarak alt başlığa ayrılmaktadır. Burada akıllı üretim, akıllı şehirler, bağlantılı lojistik bulunmaktadır.

   Tedarik Zinciri Operasyonlarının gerçek zamanlı takibini, izlenmesini ve optimize edilmesini sağlar. Akıllı tedarik zincirinin dijital ortamda bulunması gelişmekte olan teknoloji dünyası için gerekli olan bir yapıtaşlarındandır.

   
   

3. Blokzincir Teknolojisi (blockchain): Bilgi paylaşımı sağlayan gelişmiş bir veritabanı mekanizmasıdır. Şirketler bilgilerini güvenli bir şekilde kaydederler. Güvenilirliği artırır. Özellikle lojistik işlemleri için kullanışlıdır. Ürünlerin takibini sağlama belge iletimi gibi işlemleri kolaylaştırır. Bu alanda yapılan harcamaları azaltır ve çevre ve doğaya katkısı oldukça fazladır. Sürdürülebilir bir gelişmedir.
   

4. Robotik ve Otomasyon: Otomasyon, insan müdahalesine gerek kalmadan makine ve yazılım sistemleri tarafından gerçekleştirilen işlemlerdir. Otonom araçlar yani sürücüsüz olarak kendi kendine giden robotik araçlar ve kamyonlar bu teknolojinin parçasıdır.

   Önceden tanımlanmış görevler sayesinde müdahale edilmeden planlanan işlemi tamamlarlar.

   ABD'de Kaliforniya'dan Pensilvanya eyaletine gıda sevkiyatı yapan otonom kamyon yaklaşık 4500 km'lik yolu başarılı bir şekilde tamamlamıştır. Sürücüsü olan kamyon ile 5 gün süren bu yol otonom araç ile 3 gün sürmüştür.

   ABD, İsveç gibi ülkelerde aktif olarak kullanılan bu teknoloji işçi verimliliği, evrak hatalarında iyileştirmeleri sağlar. Bu ülkelere ve kullanan firmalara yüksek oranda maliyet tasarrufu sağlamıştır.

   Depo robotları, otonom araçlar, dronelar, akıllı dolaplar gibi teknolojiler özellikle üretim ve teslimat aşamalarını iyileştirir. Tarımda sulama ve otomatik hayvan besleme gibi işlemlerde kullanılır, otomatik e-posta gönderimi gibi ofis işlemleri de bu şekilde gerçekleşir.
   

5. Eklemeli Üretim: Eklemeli üretim, 3D yazıcılar aracılığıyla üretim kendi başına sağlayabilir. Doğruluğu artırıp envanter ve teslim aşamalarını optimize eder. Ayrıca malzemeyi sadece gerekli olan bölümlerde kullanarak hem hammadde israfını önler hem de atık madde ortaya çıkmasını engeller.

   Bu sayede işgücü tasarrufu maliyet avantajı sağlar. Üretimi karmaşık olan parçalar kolaylıkla üretilir.

   
   

   Eklemeli Üretim Teknolojileri:

   1. Fused Deposition Modeling (FDM): Plastik filamentlerin bir yazıcı ucu tarafından eritilerek katman katman yerleştirilmesiyle çalışır.

   2. Stereolithography (SLA): Bir reçine havuzundaki sıvı reçinenin lazer ile katman katman sertleştirilmesiyle çalışan bir teknolojidir. Yüksek hassasiyet ve detaylı yüzeyler sunar, bu yüzden genellikle yüksek kaliteli prototipler ve diş hekimliği uygulamalarında kullanılır.

   3. Selective Laser Sintering (SLS): Toz halindeki malzemelerin lazerle eritilerek katman katman birleştirilmesiyle çalışan bir tekniktir. SLS, genellikle dayanıklı ve fonksiyonel parçalar için tercih edilir.

   4. Direct Metal Laser Sintering (DMLS): Metal tozlarının lazerle eritilerek katman katman birleştirilmesiyle metal parçalar üreten bir teknolojidir.

   5. Digital Light Processing (DLP): SLA'ya benzer bir teknoloji olan DLP, bir dijital projektör aracılığıyla reçineyi katman katman sertleştirir. Bu teknoloji de yüksek çözünürlükte ve hızlı üretim kapasitesine sahiptir.

   6. Electron Beam Melting (EBM): Metal tozlarının elektron demeti ile eritilerek katman katman birleştirilmesiyle çalışan bir teknolojidir.

   7. Multi Jet Fusion (MJF): Toz halindeki malzemelerin, bir bindirme başlığı tarafından uygulanan bindirme sıvısı ile birleştirilmesi ve ardından fırınlanarak sertleştirilmesiyle çalışan bir tekniktir.

   
   

6. Çevresel Sürdürülebilirlik:

   Yeni dünyada karbon ayak izini azaltma, atık minimizasyonu ve yenilenebilir enerji kullanımı gibi yeşil uygulamaları benimsenmesi hedeflenir ve beklenir. Dolayısıyla firmalar yeni düzenlemelere uymalı ve beklenen yeşil hedefleri karşılamayı amaçlarlar. Böylece maliyetleri azaltma ve marka itibarını artıran gelişmeler yaşanır.

   Tedarik zincirinde satış sonrası atık yönetimi gibi yenilikçi ve çevreci bir çok yöntem izlenebilir. Tedarik Zincirinin her adımında yapılabilecek sürdürülebilir iyileştirmeler ile çevreye katkı sağlanabilir.
   

7. Esneklik ve Dayanıklılık: Tedarik zincirinde sunulan ürünün fikir aşamasından üretime oradan tüketiciye hatta tüketim sonrası deneyime kadar adımları olduğunu biliyoruz. Peki bu adımların herhangi birinde gelişen aksilikler diğer adımları nasıl etkiler?

   Örneğin; lojistik süreçlerinde yaşanan bir yol sorunu ile teslim tarihi aksarsa nasıl bir yol izlenmeli?

   Ya da hammadde temininizde anlaşmalı olduğunuz işletme hammaddenizi geç teslim ederse bu süreçte üretim tesisiniz ne üzerine çalışacak yoksa öylece bekleyecek misiniz? Veya hammaddeniz erken teslim edildi fakat deponuzda yeterli alanınız yok. Bu tarz durumlarda neler yapılabilir?

   
   

   Pandemi iş yapılarının esnekliğini ve dayanıklılığını gözler önüne serdi. 2021 yılında Süveyş Kanalı'nda karaya oturan Ever Given konteyner gemisinden dolayı 6 gün boyunda kanal tıkandı. Yakın zamanda yaşanan Pandemi ve kısa süreli olan fakat etkisi büyük olan Süveyş Kanalı tıkanıklığı gibi olaylar bu ihtimallere örneklerdir.

   
   

   Gelecekte olabilecek ihtimaller için risk yönetimi, senaryo planlaması yapılması lazım. Doğal afetler, jeopolitik değişiklik gibi olaylara uyumlu olmak gerekir. Beklenmeyen olumsuzluklara hazır ve dayanıklı olan firmalar olabilecek en az hasarla bu tarz durumları atlatabilir. Yeni bir teknolojik gelişme olmasa da esneklilik ve dayanıklılık önemi azalmayan bir beceridir.

8. İşbirliği ve Çeviklik:

   İşbirliği ve çeviklik teknolojileri, tedarik zincirlerinde daha hızlı ve verimli yanıtlar verilmesini sağlar. Ayrıca paydaşlar arasında daha hızlı bir koordinasyon ve bilgi paylaşımı sağlar. Bu teknolojiler, tedarik zincirlerinin değişen pazar koşullarına, müşteri taleplerine ve operasyonel zorluklara hızla uyum sağlamasına yardımcı olur. Şirketler ileri teknoloji platformlarını kullanarak tedarikçiler, müşteriler ve lojistikçilerle işbirliği yapılabilir. Müşterilerin hızlı değişen taleplerine uyum sağlar.

   Bu teknolojiler şu şekildedir;

   • ERP Sistemleri

   • Tedarikçi Portalları

   • Bulut Tabalı İşbirliği Araçları

   • Supply Chain Management (SCM) Yazılımları

   • Data Sharing Platforms

   • Video Konferans ve Toplantı Araçları

   • Proje Yönetim Araçları

   • IoT ve Sensörler

   • Gelişmiş Analitik ve Veri Bilimi

   • Robotik Süreç Otomasyonu (RPA)

   • Otonom Araçlar

   • Modüler Üretim Sistemleri

   • Dinamik Dağıtım Ağı

   • Bulut Tabanlı SCM Çözümleri

   • SaaS (Software as a Service) Çözümleri

   • Scrum ve Agile Yönetim

   • Lean Yönetim

   
   
   
   

9. Artırılmış Gerçeklik ve Sanal Gerçeklik: İşgücü yeteneklerini geliştirir ve Tedarik Zincirinin çeşitli yönlerini iyileştirir. Çeşitli durumlar için eğitim simülasyonları ve uzaktan sorun giderme yapılabilir. Bulut teknolojisi kullanılır.

   Örneğin bu teknoloji ile geliştirilen akıllı gözlükler depolamada faydalı olur. Lojistik ve endüstriye faydaları vardır. Depolarda çalışanlar için bu gözlükler izlenilecek sıralamayı doğru ürün konumlandırması gibi iş tanımlarını ölçer ve yönlendirme sağlar. Böylece zaman ve efor tasarrufu gibi faydalar sağlar.

   
   

   Kaliforniya merkezli dünyanın en büyük kuru meyve üreticisi Sunsweet Growers, üretim maliyetlerini düşürmek için tesis kaynak gereksinimlerinin haftalar yerine aylar öncesinden tahmin edilmesini sağlayan bir satış ve operasyon planlama programı (S&OP) uygulamıştır. Bu iyileştirme programı ile tedarik zinciri planlama platformunda %100 yatırım getirisi elde etmiştir. Aynı zamanda firma, tahmin doğruluğunda %15 ile %20 artış, bitmiş ürün bozulmalarında %30 azalma sağlamıştır (Chopra ve Meindl, 2013: 52).

   Bu yazıyı okuduğunuz için teşekkürler! Yorumlarınızı ve geri bildirimlerinizi bekliyorum. Düşüncelerinizi aşağıda paylaşabilirsiniz.